KZ-Kommandant
KZ-Kommandant – komendant niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego. Był najwyższy stopniem i najważniejszym członkiem załogi obozu. Kierował Wydziałem I (komendanturą) i był w pełni odpowiedzialny za całokształt spraw obozowych. Jego zadania i obowiązki wynikały z regulaminu obozów koncentracyjnych powstałego w 1936 pod kierunkiem Theodora Eickego.
Najważniejszym jego obowiązkiem było zapewnienie bezpieczeństwa obozu. W związku z tym wszyscy członkowie załogi obozu mieli obowiązek meldować mu o każdym ważnym wydarzeniu. Komendant musiał stale przebywać na terenie obozu, jego nieobecność przekraczająca 24 godziny wymagała zgody Głównego Inspektoratu Obozów Koncentracyjnych (IKL). Jego stałym zastępcą był Schutzhaftlagerführer (kierownik obozu). W razie alarmu spowodowanego buntem lub ucieczką komendantowi podlegała cała załoga wartownicza oraz miał on całkowitą władzę w wydawaniu rozkazów i poleceń. Kierował wówczas akcją.
Kolejnym jego obowiązkiem było stałe pouczanie podwładnych o ich zadaniach, sprawach bezpieczeństwa obozu i sposobie traktowania więźniów. Czuwał również nad sprawami zatrudnienia więźniów, ustalając między innymi godziny pracy. Pierwszym pomocnikiem komendanta był jego adiutant, któremu podlegali pozostali członkowie komendantury obozu. W największych obozach koncentracyjnych stopnie komendantów wahały się najczęściej od SS-Hauptsturmführera do SS-Obersturmbannführera.
Komendanci najważniejszych obozów koncentracyjnych
[edytuj | edytuj kod]Obóz koncentracyjny | Komendant | Początek pełnienia funkcji | Koniec pełnienia funkcji |
---|---|---|---|
Auschwitz-Birkenau | Rudolf Höß | 4 maja 1940 | 10 listopada 1943 |
Auschwitz I (obóz główny) | Arthur Liebehenschel | 11 listopada 1943 | 8 maja 1944 |
Richard Baer | 11 maja 1944 | 27 stycznia 1945 | |
Auschwitz II – Birkenau | Friedrich Hartjenstein | 22 listopada 1943 | 8 maja 1944 |
Josef Kramer | 8 maja 1944 | 25 listopada 1944 | |
Auschwitz III-Monowitz | Heinrich Schwarz | 11 listopada 1943 | 17 stycznia 1945 |
Bergen-Belsen | Adolf Haas | kwiecień 1943 | 2 grudnia 1944 |
Josef Kramer | 2 grudnia 1944 | 15 kwietnia 1945 | |
Buchenwald | Karl Otto Koch | czerwiec 1937 | grudzień 1941 |
Hermann Pister | grudzień 1941 | 13 kwietnia 1945 | |
Dachau | Hilmar Wäckerle | 19 kwietnia 1933 | 25 czerwca 1933 |
Theodor Eicke | 28 czerwca 1933 | 10 grudnia 1934 | |
Heinrich Deubel | 10 grudnia 1934 | 1 kwietnia 1936 | |
Hans Loritz | 1 kwietnia 1936 | 19 lutego 1940 | |
Alex Piorkowski | 19 lutego 1940 | 1 września 1942 | |
Martin Gottfried Weiss | 1 września 1942 | 31 października 1943 | |
Eduard Weiter | 1 listopada 1943 | 26 kwietnia 1945 | |
Flossenbürg | Jakob Weiseborn | maj 1938 | 20 stycznia 1939 |
Karl Künstler | 20 stycznia 1939 | 10 kwietnia 1942 | |
Karl Fritzsch | 10 sierpnia 1942 | 15 września 1942 | |
Egon Zill | 15 września 1942 | 10 maja 1943 | |
Max Koegel | 10 maja 1943 | 23 kwietnia 1945 | |
Groß-Rosen | Arthur Rödl | 1 maja 1941 | 15 września 1942 |
Wilhelm Gideon | 15 września 1942 | 10 października 1943 | |
Johannes Hassebroek | 11 października 1943 | luty 1945 | |
KL Lublin | Karl Otto Koch | wrzesień 1941 | sierpień 1942 |
Max Koegel | sierpień 1942 | listopad 1942 | |
Arthur Hermann Florstedt | listopad 1942 | październik 1943 | |
Martin Gottfried Weiss | listopad 1943 | maj 1944 | |
Arthur Liebehenschel | maj 1944 | 22 lipca 1944 | |
Mauthausen-Gusen | Albert Sauer | 8 sierpnia 1938 | 17 lutego 1939 |
Franz Ziereis | 17 lutego 1939 | 5 maja 1945 | |
Mittelbau-Dora | Otto Förschner | październik 1944 | styczeń 1945 |
Richard Baer | luty 1945 | kwiecień 1945 | |
Natzweiler-Struthof | Hans Hüttig | kwiecień 1941 | marzec 1942 |
Egon Zill | maj 1942 | 25 października 1942 | |
Josef Kramer | 25 października 1942 | 4 maja 1944 | |
Friedrich Hartjenstein | 9 maja 1944 | styczeń 1945 | |
Heinrich Schwarz | luty 1945 | kwiecień 1945 | |
Neuengamme | Walter Eisfeld | luty 1940 | marzec 1940 |
Martin Gottfried Weiss | kwiecień 1940 | sierpień 1942 | |
Max Pauly | wrzesień 1942 | 4 maja 1945 | |
Ravensbrück | Günther Tamaschke | maj 1939 | sierpień 1939 |
Max Koegel | styczeń 1940 | sierpień 1942 | |
Fritz Suhren | 1 września 1942 | 30 kwietnia 1945 | |
Sachsenhausen | Michael Lippert | lipiec 1936 | październik 1936 |
Karl Otto Koch | październik 1936 | lipiec 1937 | |
Hans Helwig | 1 sierpnia 1937 | kwiecień 1938 | |
Hermann Baranowski | 1 maja 1938 | wrzesień 1939 | |
Walter Eisfeld | wrzesień 1939 | styczeń 1940 | |
Hans Loritz | 1 kwietnia 1940 | wrzesień 1942 | |
Anton Kaindl | wrzesień 1942 | 22 kwietnia 1945 | |
Stutthof | Max Pauly | październik 1939 | sierpień 1942 |
Paul Werner Hoppe | sierpień 1942 | kwiecień 1945 |
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rudolf Höß, Autobiografia Rudolfa Hössa komendanta obozu oświęcimskiego, Kraków 2003.